Theodor W. Adorno |

Theodor W. Adorno

German ọkà ihe ọmụma, sociologist, musicologist na onye na-ede egwú. Ọ gụrụ akwụkwọ na B. Sekles na A. Berg, piano na E. Jung na E. Steuermann, yana akụkọ ihe mere eme na tiori nke egwu na Mahadum Vienna. Na 1928-31 ọ bụ onye nchịkọta akụkọ nke akwụkwọ akụkọ egwu Viennese "Anbruch", na 1931-33 ọ bụ osote prọfesọ na Mahadum Frankfurt. Ndị Nazi chụpụrụ na mahadum, ọ kwagara England (mgbe 1933 gasịrị), site na 1938 o biri na USA, na 1941-49 - na Los Angeles (onye ọrụ nke Institute of Social Sciences). Mgbe ahụ ọ laghachiri na Frankfurt, ebe ọ bụ prọfesọ mahadum, otu n'ime ndị isi nke Institute for Sociological Research.

Adorno bụ ọkà mmụta na onye mgbasa ozi. Ọrụ nkà ihe ọmụma ya na mmekọrịta ọha na eze bụ n'ọnọdụ ụfọdụ nakwa ọmụmụ ihe egwu. Ugbua na isiokwu mbụ nke Adorno (mbubreyo 20s) e gosipụtara omume mmekọrịta ọha na eze n'ụzọ doro anya, nke dị mgbagwoju anya, Otú ọ dị, site na ngosipụta nke mmekọrịta ọha na eze rụrụ arụ. N'ime afọ nke mbata America, ikpeazụ ime mmụọ maturation nke Adorno bịara, ya aesthetic ụkpụrụ e hiwere.

N'oge ọrụ nke onye edemede T. Mann na akwụkwọ akụkọ Dọkịta Faustus, Adorno bụ onye inyeaka na onye ndụmọdụ. Nkọwa nke usoro egwu egwu egwu na nkatọ ya na isi nke 22 nke akwụkwọ akụkọ ahụ, yana nkwupụta gbasara asụsụ egwu L. Beethoven, dabere kpamkpam na nyocha Adorno.

Echiche nke mmepe nke nkà egwu nke Adorno kwadoro, nyocha nke omenala Western Europe na-etinye aka na ọtụtụ akwụkwọ na nchịkọta akụkọ: "Essay on Wagner" (1952), "Prisms" (1955), "Dissonances" (1956), "Okwu Mmalite nke Musical Sociology" (1962) na wdg N'ime ha, Adorno na-egosi dị ka onye ọkà mmụta sayensị dị nkọ na nyocha ya, bụ ndị, Otú ọ dị, na-abịa ná nkwubi okwu enweghị nchekwube banyere ọdịnihu nke omenala egwú egwú Western Europe.

Okirikiri nke aha okike na ọrụ Adorno dị oke. Ọ na-elekwasị anya tumadi na ọrụ A. Schoenberg, A. Berg, A. Webern, na-adịkarịghị ekwu okwu ndị na-ede egwú dị mkpa. Ọjụjụ ya gbatịrị ndị niile na-ede egwú n'ụzọ ọ bụla jikọtara ya na echiche ọdịnala. Ọ na-ajụ inye nyocha dị mma nke imepụta ihe ọbụna nye ndị na-ede egwú dị ka SS Prokofiev, DD Shostakovich, P. Hindemith, A. Honegger. Ya nkatọ na-eduzi na post-agha avant-gardists, onye Adorno ụta maka ọnwụ nke naturalness nke musical asụsụ na organic ọdịdị nke nka ụdị, cohesion nke mgbakọ na mwepụ ngụkọta oge, nke omume na-eduga na ụda ọgba aghara.

N'ịbụ ndị na-enweghị ike ime ihe dị ukwuu karị, Adorno na-awakpo ihe a na-akpọ "mass", nke, n'echiche ya, na-eje ozi n'ohu ime mmụọ nke mmadụ. Adorno kwenyere na ezi nka ga-abụrịrị esemokwu mgbe niile na ma ọnụ ọgụgụ ndị na-azụ ahịa yana ngwa nke ike steeti na-achịkwa ma na-eduzi omenala ndị ọchịchị. Otú ọ dị, nkà, nke na-emegide usoro nchịkwa ahụ, na-atụgharị, na nghọta Adorno, ka ọ bụrụ onye na-ahụ maka ihe na-adịghị mma, nke dịpụrụ adịpụ, na-egbu ihe ndị dị mkpa nke ịmepụta ihe n'onwe ya.

Mgbochi a na-ekpughe mmechi na enweghị olile anya nke echiche Adorno aesthetic na mmekọrịta ọha na eze. Nkà ihe ọmụma ya nke omenala nwere njikọ na-aga n'ihu na nkà ihe ọmụma nke F. Nietzsche, O. Spengler, X. Ortega y Gasset. E guzobere ụfọdụ n'ime ndokwa ya dị ka mmeghachi omume maka "atụmatụ omenala" nke demagogic nke National Socialists. Ntụle nke echiche Adorno pụtara nke ọma n'akwụkwọ ya bụ The Philosophy of New Music (1949), nke e wuru na ntụnyere ọrụ A. Schoenberg na I. Stravinsky.

Okwu Schoenberg, dị ka Adorno si kwuo, na-eduga n'ịgbasa ụdị egwu egwu, na-ajụ onye na-ede egwú ịmepụta "opus mechara". A holistic mechiri emechi ọrụ nka, dị ka Adorno si kwuo, ama agbagọ eziokwu site n'usoro ya. Site n'echiche a, Adorno na-akatọ Stravinsky's neoclassicism, bụ nke a sịrị na ọ na-egosipụta echiche efu nke ime ka mmadụ na ọha mmadụ dị ná mma, na-eme ka nkà ghọọ echiche ụgha.

Adorno weere nkà na-enweghị isi dị ka ihe okike, na-akwado ịdị adị ya site n'omume ọjọọ nke ọha mmadụ nke o bilitere. Ezi ọrụ nka n'eziokwu nke oge a, dị ka Adorno si kwuo, nwere ike ịnọgide na-emeghe "seismogram" nke ụjọ ụjọ, mkpali amaghị ihe na mmegharị nke mkpụrụ obi.

Adorno bụ nnukwu ikike na nka egwu egwu Western ọgbara ọhụrụ na sociology, onye na-emegide fascist na nkatọ omenala bourgeois. Ma, na-akatọ eziokwu bourgeois, Adorno anabataghị echiche nke socialism, ha nọgidere na-arahụ ya. Omume iro megide omenala egwu nke USSR na mba ndị ọzọ na-elekọta mmadụ gosipụtara onwe ya n'ọtụtụ ihe ngosi nke Adorno.

Mkpesa ya megide ọkọlọtọ na ịzụ ahịa nke ndụ ime mmụọ na-ada ụda dị nkọ, mana mmalite dị mma nke echiche Adorno aesthetic na sociological bụ nke na-esighi ike, na-enwechaghị nkwenye karịa mmalite dị oke egwu. N'ịjụ ma echiche bourgeois nke oge a na echiche ọha mmadụ, Adorno ahụghị ụzọ ọ bụla si na njedebe ime mmụọ na nke ọha mmadụ nke bourgeois nke oge a, na, n'eziokwu, nọgidere na-ejide echiche nke echiche na echiche nke utopian banyere "ụzọ nke atọ", banyere ụdị ụfọdụ. "ọzọ" mmekọrịta mmadụ na ibe ya.

Adorno bụ onye edemede nke ọrụ egwu: romances na choirs (na ederede nke S. George, G. Trakl, T. Deubler), iberibe maka orchestra, ndokwa nke French folk songs, instrumentation nke piano iberibe site R. Schumann, wdg.