Ihe ọmụmụ 1

Iji ghọta ihe ndabere nke usoro egwu na agụmagụ egwu, anyị kwesịrị ịghọta ihe ụda bụ. N'ezie, ụda bụ ihe ndabere nke egwu, ma e wezụga ya egwu agaghị ekwe omume.

Na mgbakwunye, ịkwesịrị ịnweta echiche gbasara usoro ndetu-octave. Ihe a niile metụtara njirimara ụda.

Dị ka ị pụrụ ịhụ, n’ihe ọmụmụ nke mbụ anyị nwere ọtụtụ ihe omume na-echere anyị, anyị jikwa n’aka na ị ga-anagide ya! Ya mere, ka anyị malite.

Njirimara anụ ahụ nke ụda

Nke mbụ, ka anyị mụọ njirimara nke ụda site n'echiche nke physics:

-ada - Nke a bụ ihe a na-ahụ anya, nke bụ ihe na-emegharị emegharị nke na-agbasa n'otu ụzọ, ọtụtụ mgbe na ikuku.

Ụda nwere ihe anụ ahụ: pitch, ike (olu), ụda ụdịdị dị iche iche (timbre).

Njirimara anụ ahụ bụ isi nke ụda:

Okwu a bụ "overtone" sitere na okwu bekee abụọ: over - "n'elu", ụda - "ụda". Site na mgbakwunye ha, a na-enweta okwu ahụ dị elu ma ọ bụ "overtone". Nnụnụ mmadụ nwere ike ịhụ ụda na ugboro 16-20 hertz (Hz) yana olu 000-10 dB.

Iji mee ka ọ dịkwuo mfe ịnyagharịa, ka anyị kwuo na 10 dB bụ nchara, na 130 dB bụ ụda ụgbọ elu na-ebuli elu, ọ bụrụ na ị nụ ya nso. 120-130 dB bụ ọkwa nke ọnụ ụzọ mgbu, mgbe ọ dịlarị ahụ iru ala maka ntị mmadụ ịnụ ụda.

N'ihe gbasara ịdị elu, a na-ahụta ihe dị iche site na 30 Hz ruo ihe dịka 4000 Hz dị mma. Anyị ga-alaghachi na isiokwu a mgbe anyị na-ekwu maka usoro egwu na ọnụ ọgụgụ. Ugbu a, ọ dị mkpa icheta na ụda olu na ụda olu bụ isi ihe dị iche iche. Ka ọ dị ugbu a, ka anyị kwuo banyere njirimara nke ụda egwu.

Njirimara ụda egwu

Kedu ka ụda egwu si dị iche na nke ọ bụla ọzọ? Nke a bụ ụda nwere otu na n'otu n'otu na-emegharị ugboro ugboro (ya bụ n'oge oge). Ụda na-abụghị nke oge, ntụgharị ụda na-adaghị adaba na nke na-enweghị isi, esoghị na egwu. Ndị a bụ mkpọtụ, ịfụ ụta, iti mkpu, nchara, nbibi, iti mkpu na ọtụtụ ụda ndị ọzọ.

Yabụ, ụda egwu nwere ihe niile dị ka ihe ọ bụla ọzọ, ntụgharị nwere ụda olu, ụda olu, timbre, mana naanị otu nchikota nke ihe ndị a na-enye anyị ohere ịhazi ụda dị ka egwu egwu. Kedu ihe ọzọ, ma e wezụga oge oge, ihe gbasara ụda egwu?

Mbụ, ọ bụghị dum audible nso ka a na-ewere dị ka egwu, nke anyị ga-atụle n'ụzọ zuru ezu mgbe e mesịrị. Nke abuo, maka ụda egwu, ogologo oge ya dị mkpa. Ogologo oge a ma ọ bụ ụda ahụ na-enye gị ohere imesi egwu egwu ike ma ọ bụ, n'aka nke ọzọ, hapụ ụda ahụ dị nro. Ụda dị mkpirikpi na njedebe na-enye gị ohere itinye ihe ezi uche dị na ya na otu egwu egwu, na ogologo oge - ịhapụ mmetụta nke enweghị mmasị na ndị na-ege ntị.

N'ezie oge nke ụda na-adabere na ogologo oge oscillation nke ebili mmiri. Ka mmaji ebili mmiri na-aga, ka a na-anụkwa ụda ogologo. Iji ghọta mmekọrịta dị n'etiti ogologo oge nke ụda egwu na njirimara ndị ọzọ, ọ bara uru ibi na akụkụ dị otú ahụ dị ka isi iyi nke ụda egwu.

Isi mmalite nke ụda egwu

Ọ bụrụ na ihe eji egwu na-emepụta ụda ahụ, njirimara anụ ahụ ya bụ isi anaghị adabere n'ụzọ ọ bụla na ogologo oge ụda ahụ. Ụda dị na pitch achọrọ ga-aga kpọmkwem ma ọ bụrụhaala na ị jide igodo achọrọ nke synthesizer. Ụda dị na olu atọrọ ga-aga n'ihu ruo mgbe i wedata ma ọ bụ welie olu na synthesizer ma ọ bụ igwe eletriki ụda combo amplifier.

Ọ bụrụ na anyị na-ekwu okwu banyere ụda olu, mgbe ahụ, njirimara nke ụda egwu na-emekọrịta ihe mgbagwoju anya. Kedu mgbe ọ dị mfe idobe ụda ahụ n'ogo dị elu na-enweghị ike ịkwụsị ya? Mgbe ahụ, mgbe ị na-adọta ụda ogologo oge ma ọ bụ mgbe ịchọrọ inye ya n'ụzọ nkịtị maka otu sekọnd? Iji see ụda egwu ruo ogologo oge na-enweghị atụfu ụda ụda, ịdị elu ya na ike ya bụ nkà pụrụ iche. Ọ bụrụ na ịchọrọ ịchọta olu mara mma ma mụta ka esi abụ abụ, anyị na-akwado ka ị mụọ ihe ọmụmụ anyị n'ịntanetị "Voice and Speech Development".

Usoro egwu na ọnụ ọgụgụ

Maka nghọta miri emi nke njirimara nke ụda egwu, anyị chọrọ echiche ole na ole ọzọ. Karịsịa, dị ka usoro egwu na ọnụ ọgụgụ:

Usoro egwu nke oge a gụnyere ụda 88 dị elu dị iche iche. Enwere ike igbu ha n'usoro nrịgo ma ọ bụ na-agbada. Ngosipụta doro anya nke mmekọrịta dị n'etiti usoro egwu na ọnụ ọgụgụ bụ igodo piano.

Igodo piano 88 (36 ojii na ọcha 52 - anyị ga-akọwa ihe kpatara ya ma emechaa) na-ekpuchi ụda site na 27,5 Hz ruo 4186 Hz. Ikike ụda olu dị otú ahụ zuru ezu iji mee egwu ọ bụla dị mma maka ntị mmadụ. A naghị eji ụda na-abụghị nke a eme ihe na egwu ọgbara ọhụrụ.

A na-ewu ọnụ ọgụgụ ahụ n'usoro ụfọdụ. Ụda nke ugboro ya dị iche site na ugboro abụọ (ugboro abụọ ka elu ma ọ bụ nke dị ala) ka ntị na-ahụta dị ka nke a. Iji mee ka ọ dị mfe ịnyagharịa, a na-ewebata echiche ndị dị ka usoro nha, octave, ụda na semitone n'ime tiori nke egwu.

Usoro nha nha, octave, ụda na semitone

A na-akpọ ụda egwu ọ bụla nke ọnụ ọgụgụ nzọụkwụ. Ebe dị n'etiti ụda ndị yiri ya (nzọụkwụ nha) nke dị iche n'ịdị elu site na ugboro abụọ ka a na-akpọ octave. Ebe dị anya n'etiti ụda dị n'akụkụ (nzọụkwụ) bụ semitone. Semitones n'ime octave hà nhata (cheta, nke a dị mkpa). Semitones abụọ na-etolite ụda.

E kenyela aha na isi steepụ nke ọnụ ọgụgụ. Ndị a bụ "do", "re", "mi", "fa", "sol", "la", "si". Dị ka ị ghọtara, ndị a bụ ndetu 7 anyị maara kemgbe ọ bụ nwata. Na ahụigodo piano, enwere ike ịchọta ha site na ịpị igodo ọcha:

Elela nọmba na mkpụrụedemede Latịn anya. Lelee ahụigodo na steepụ mbinye aka nke nha, ha bụkwa ndetu. Ị nwere ike ịhụ na e nwere igodo ọcha 52, yana naanị aha 7 nke usoro ahụ. Nke a bụ kpọmkwem n'ihi na nzọụkwụ ndị nwere ụda yiri nke ahụ n'ihi ọdịiche dị n'ịdị elu site kpọmkwem ugboro 2 na-ekenye otu aha.

Ọ bụrụ na anyị pịa igodo piano 7 n'ahịrị, a ga-akpọ igodo nke asatọ dịka nke anyị pịaburu mbụ. Na, ya mere, ịmepụta ụda yiri nke ahụ, ma na okpukpu abụọ ma ọ bụ dị elu dị elu, dabere na ntụziaka anyị na-aga. Enwere ike ịhụ ụda piano ziri ezi na tebụl pụrụ iche.

Otu nkọwa nke usoro a chọrọ ebe a. Otu octave na-ezo aka ọ bụghị naanị na anya dị n'etiti ụda ndị yiri ya (usoro nha), nke dị iche na ịdị elu site na ugboro 2, kamakwa 12 semitones site na ndetu "ka".

Ị nwere ike ịchọta nkọwa ndị ọzọ nke okwu ahụ bụ "octave" ejiri na usoro egwu egwu. Ma, n'ihi na nzube nke usoro anyị bụ inye ihe ndị bụ isi nke ịgụ egwú, anyị agaghị abanye n'ime echiche, ma anyị ga-ejedebe onwe anyị na ihe ọmụma bara uru nke ị chọrọ ịmụta egwu na ụda olu.

Maka idoanya na nkowa nke etinyere n'ọrụ nke okwu ahụ, anyị ga-eji ahụigodo piano ọzọ wee hụ na octave bụ igodo ọcha 7 na igodo ojii 5.

Kedu ihe kpatara ịchọrọ igodo ojii na piano

N'ebe a, anyị, dị ka e kwere ná nkwa na mbụ, ga-akọwa ihe kpatara piano nwere igodo ọcha 52 na naanị 36 ojii. Nke a ga-enyere gị aka ịghọta nke ọma nzọụkwụ nke ọnụ ọgụgụ na semitones. Nke bụ eziokwu bụ na anya na semitones n'etiti isi nzọụkwụ nke ọnụ ọgụgụ dị iche. Dịka ọmụmaatụ, n'etiti nzọụkwụ (ndetu) "to" na "re", "re" na "mi" anyị na-ahụ semitones 2, ya bụ igodo ojii n'etiti igodo ọcha abụọ, na n'etiti "mi" na "fa" enwere naanị 1. semitone, ntụgharị igodo ọcha na-esochi. N'otu aka ahụ, enwere naanị 1 semitone n'etiti usoro "si" na "mee".

Na mkpokọta, 5 nzọụkwụ (ndetu) nwere anya nke 2 semitones, na nzọụkwụ abụọ (ndetu) nwere anya nke 1 semitone. Ọ na-apụta mgbakọ na mwepụ ndị a:

Ya mere, anyị nwetara 12 semitones na octave. Ahụigodo piano na-ejide 7 octaves zuru ezu yana 4 ọzọ semitones: 3 n'aka ekpe (ebe ụda kacha nta) na 1 n'aka nri (ụda dị elu). Anyị na-agụ ihe niile semitones na igodona-ahụ maka ha:

Yabụ na anyị nwetara ọnụọgụ igodo piano niile. Anyị na-aghọtakwu. Anyị amụtala na enwere igodo ọcha 7 na igodo ojii 5 n'ime octave ọ bụla. Na-agafe octaves 7 zuru ezu, anyị nwere 3 ọzọ ọcha na 1 igodo ojii. Anyị buru ụzọ gụọ igodo ọcha:

Ugbu a, anyị na-agụ igodo ojii:

Nke a bụ igodo ojii 36 na igodo ọcha 52.

Ọ dị ka ị chọpụtala nzọụkwụ nke ọnụ ọgụgụ, octaves, ụda na semitones. Cheta ozi a, dịka ọ ga-aba uru na nkuzi na-esote, mgbe anyị ga-aga n'ihu na ọmụmụ ihe n'uju nke akwụkwọ egwu. A ga-achọkwa ozi a na nkuzi ikpeazụ, mgbe anyị mụtara ịkpọ piano.

Ka anyị dokwuo anya otu isi ihe. Usoro a na-eme n'ịrụ ihe ọ̀tụ̀tụ̀ bụ otu ihe maka ụda egwu niile, ma a na-ewepụta ya site na iji piano, guitar ma ọ bụ olu abụ. Anyị na-eji ahụigodo piano kọwaa ihe ahụ naanị n'ihi na ọ dokwuo anya.

N'otu aka ahụ, anyị ga-eji piano ghọta usoro note-octave n'ụzọ zuru ezu karị. Ekwesịrị ime nke a na nkuzi nke taa, n'ihi na. na-esote anyị ga-aga n'ihu na egwu egwu na notation nke ndetu na stave.

Sistemụ ndetu-octave

N'ozuzu, oke ụda nke nwere ike ị nụ na ntị mmadụ na-ekpuchi ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ octave iri na otu. N'ihi na nkuzi anyị gbadoro ụkwụ na agụ na egwu egwu, naanị ụda egwu na-amasị anyị, ya bụ ihe dị ka octaves 11. Iji mee ka ọ dịkwuo mfe icheta octaves na ọkwa ọkwa ha kwekọrọ, anyị na-akwado ịga site n'elu ruo na ala, ntụgharị site na elu elu nke ụda na ala. A ga-egosipụta pitch na hertz maka octave ọ bụla na usoro ọnụọgụ abụọ maka ịdị mfe nke icheta.

Octaves (aha) na oke:

Ọ baghị uru ịtụle octave ndị ọzọ n'ọnọdụ ụda egwu. Ya mere, ọkwa kachasị elu maka ụmụ nwoke bụ F nkọ nke 5th octave (5989 Hz), na Amirhossein Molai debere ndekọ a na July 31, 2019 na Tehran (Iran) [Guinness World Records, 2019]. Onye na-abụ abụ Dimash si Kazakhstan ruru ndetu "re" na 5th octave (4698 Hz). Na ụda ndị dị elu n'okpuru 16 Hz enweghị ike ịhụta site na ntị mmadụ. Ị nwere ike mụọ tebụl zuru oke nke akwụkwọ ozi ndetu na ugboro na octave na foto a:

A na-eme ka ndetu nke mbụ nke octave mbụ pụta ìhè na odo odo, ya bụ, ndetu “do” na akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ - dee “la” nke octave mbụ. Ọ dị na ya, ya bụ na ugboro 1 Hz, na ndabara, a na-etinyerịrị ndị na-akụ ụda maka ịtụ pitch.

Ihe ndetu na octave: nhọrọ nhọpụta

Taa, a na-eji ụzọ dị iche iche eme ihe iji gosipụta ihe ndetu (pitch) nwere na octave dị iche iche. Ụzọ kacha mfe bụ idetu aha ndetu ka ha dị: "mee", "re", "mi", "fa", "sol", "la", "si".

Nhọrọ nke abụọ bụ ihe a na-akpọ "Helmholtz notation". Usoro a gụnyere nhọpụta nke ndetu na mkpụrụedemede Latin, yana nke octave - na ọnụọgụ. Ka anyị malite na ndetu.

Akwụkwọ egwu Helmholtz:

Ọ dịkwa mkpa ịmara na ihe ndetu “si” nwere ike ịnọchite anya mgbe ụfọdụ ọ bụghị mkpụrụedemede B, kama site na mkpụrụedemede H. Akwụkwọ ozi H bụ ọdịnala maka egwu oge gboo, ebe a na-ewere mkpụrụedemede B dị ka nhọrọ ọgbara ọhụrụ. N'ime usoro anyị, ị ga-ahụ ọdịiche abụọ ahụ, yabụ cheta na ma B na H na-anọchite anya "si".

Ugbu a ka octaves. A na-ede ndetu na octave nke mbụ ruo nke ise n'obere mkpụrụedemede Latin ma gosipụta ya site na ọnụọgụ sitere na 1 ruo 5. Ihe ndetu nke obere octave dị na obere mkpụrụedemede Latin na-enweghị ọnụọgụ. Cheta mkpakọrịta: obere octave - obere akwụkwọ ozi. A na-eji mkpụrụedemede Latin dee ndetu nnukwu octave. Cheta: nnukwu octave - nnukwu akwụkwọ ozi. Edere ndetu nke contra-octave na sub-contra-octave na mkpụrụedemede ukwu yana nọmba 1 na 2, n'otu n'otu.

Ndetu na octaves dị ka Helmholtz si kwuo:

Ọ bụrụ na ọ na-eju onye ọ bụla anya ihe kpatara na mkpụrụedemede mbụ nke mkpụrụedemede Latịn egosighi ihe odide mbụ nke octave, anyị ga-agwa gị na otu oge, ngụkọ malitere site na ndetu "la", n'azụ nke edobere aha A. Otú ọ dị, mgbe ahụ, ha kpebiri ịmalite ọnụ ọgụgụ octave site na ndetu "ka" , nke e kenyerelarị aha C. Iji zere mgbagwoju anya na egwu egwu, anyị kpebiri idebe aha akwụkwọ ozi nke ndetu dị ka ha dị.

Ị nwere ike ịchọta nkọwa ndị ọzọ gbasara nkwupụta Helmholtz na echiche ndị ọzọ na ọrụ ya, dị na Russian n'okpuru aha "Ozizi nke auditory sensations dị ka physiological ndabere maka tiori nke music" [G. Helmholtz, 2013.

Na n'ikpeazụ, akwụkwọ nkà mmụta sayensị, nke American Acoustic Society mepụtara na 1939 na nke dịkwa mkpa ruo taa. E gosiputara ndetu site na mkpụrụedemede Latin isi, yana nke octave - site na ọnụọgụ sitere na 0 ruo 8.

Nkọwa sayensị:

Biko mara na ọnụọgụgụ ahụ adabaghị n'aha octaves site na nke mbụ ruo nke ise. Ọnọdụ a na-eduhiekarị ọbụna ndị na-emepụta mmemme pụrụ iche maka ndị na-egwu egwu. Ya mere, ọ bụrụ na enwere obi abụọ, lelee ụda na ụda nke ndetu mgbe niile na tuner. Iji mee nke a, budata ngwa mkpanaaka Pano Tuner ma nye ya ohere ịnweta igwe okwu.

Ọ na-anọgide na-agbakwụnye na na nke mbụ usoro usoro nke nkà mmụta sayensị e bipụtara na July mbipụta nke The Journal of the Acoustical Society of America (Journal of the Acoustical Society of America) [The Journal of the Acoustical Society of America, 1939] .

Ugbu a, ka anyị chịkọta usoro ndetu niile anabatara ugbu a maka octave ọ bụla. Iji mee nke a, anyị ga-atụgharị ọzọ foto nke ị maara nke ọma na piano kiiboodu na aha nke nzọụkwụ nke ọnụ ọgụgụ (ndetu), ma na nkwanye ka ị ṅaa ntị. aha ọnụọgụgụ na mkpụrụedemede:

Na, n'ikpeazụ, maka nghọta zuru oke nke ozi bụ isi nke egwu egwu, anyị kwesịrị ịghọta ụdị ụda na semitones.

Ụdị ụda dị iche iche na semitones

Ka anyị kwuo ozugbo na site n'itinye n'ọrụ, ozi a agaghị aba gị uru karịsịa maka ịkpọ ngwa egwu ma ọ bụ nkuzi ụda olu. Agbanyeghị, enwere ike ịhụ okwu ndị na-egosi ụdị ụda na semitones n'akwụkwọ ndị pụrụ iche. Ya mere, ọ dị gị mkpa inwe echiche banyere ha ka ị ghara ịdị na-eche banyere oge a na-apụghị ịghọta aghọta mgbe ị na-agụ akwụkwọ ma ọ bụ na-amụ ihe omimi nke ihe egwu.

Ụda (ụdị):

Halftone (ụdị):

Dị ka ị pụrụ ịhụ, a na-akpọghachi aha ndị ahụ, n'ihi ya, ọ gaghị esiri ike icheta. Yabụ, ka anyị chọpụta ya!

Diatonic semitone (ụdị):

Ihe atụ ụfọdụ ị nwere ike ịhụ na foto a:

chromatic semitone (ụdị):

Ụda diatonic (ụdị):

Ụda chromatic (ụdị):

Ka anyị dokwuo anya na ihe atụ na-e si akwụkwọ ọgụgụ nke Varfolomey Vakhromeev "Elementary Theory of Music" na-egosi na piano kiiboodu maka idoanya, n'ihi na. anyị ga-amụ stave naanị na nkuzi na-esote, na anyị chọrọ echiche nke ụda na semitone ugbua [V. Vakhromeev, 1961. N'ozuzu, anyị ga-ekwu ugboro ugboro na ọrụ nke a oké Russian onye nkụzi na musicologist n'ime oge anyị niile.

Site n'ụzọ, na 1984, ọnwa ole na ole tupu ọnwụ ya, Varfolomey Vakhromeev e nyere Order of the Holy Equal-to-the-Apostles Prince Vladimir nke 2nd ogo maka "Akwụkwọ Ozi Ụka Ụka" ọ chịkọtara maka ụlọ akwụkwọ nkà mmụta okpukpe. nke Chọọchị Ọtọdọks nke Russia. Akwụkwọ ọgụgụ ahụ gafere ọtụtụ mbipụta mgbe ọ nwụsịrị [V. Vakhromeev, 2013.

A na-egosi mmụba nke 2 semitones site na nkọ abụọ ma ọ bụ okpukpu abụọ, mbelata nke 2 semitones na-egosi site na okpukpu abụọ ma ọ bụ okpukpu abụọ. Maka nkọ abụọ, enwere akara ngosi pụrụ iche, nke yiri obe, mana, n'ihi na ọ na-esiri ike iburu ya na keyboard, enwere ike iji akara ngosi ♯♯ ma ọ bụ naanị akara abụọ paụnd ##. Ọ dị mfe na okpukpu abụọ, ha na-ede ma ọ bụ akara 2 ♭♭ ma ọ bụ mkpụrụedemede Latin bb.

Na n'ikpeazụ, ihe ikpeazụ ị chọrọ ikwu banyere isiokwu "Njirimara nke ụda" bụ anharmonicity nke ụda. Ị mụtara na mbụ na semitones n'ime octave hà nhata. Ya mere, ụda nke semitone wedara n'akụkụ nzọụkwụ bụ isi ga-abụ nhata na ụda ụda nke semitone welitere n'akụkụ nzọụkwụ nke dị semitones abụọ dị ala.

N'ikwu ya n'ụzọ dị mfe, A-flat (A♭) na G-sharp (G♯) nke otu ụda octave bụ otu. N'otu aka ahụ, n'ime octave, G-flat (G♭) na F- nkọ (F♯), E-flat (E♭) na D- nkọ (D♯), D-flat (D♭) na ruo -sharp (С♯), wdg. Ihe na-eme mgbe ụda otu ịdị elu nwere aha dị iche iche ma gosipụta ya site na akara dị iche iche na-akpọ anharmonicity nke ụda.

Maka ịdị mfe nghọta, anyị egosipụtala ihe a na ihe atụ nke nzọụkwụ (ndetu), n'etiti nke e nwere 2 semitones. N'ọnọdụ ndị ọzọ, mgbe enwere naanị 1 semitone n'etiti usoro isi, nke a adịchaghị apụta ìhè. Dịka ọmụmaatụ, F-flat (F♭) dị ọcha E (E), na E- nkọ (E♯) dị ọcha F (F). Ka o sina dị, n'akwụkwọ pụrụ iche gbasara usoro egwu egwu, a pụkwara ịchọta aha ndị dị ka F-flat (F♭) na E-sharp (E♯). Ị marazi ihe ha pụtara.

Taa, ị mụọla njirimara anụ ahụ bụ isi nke ụda n'ozuzu yana njirimara nke ụda egwu karịsịa. Ị mesowo usoro egwu na ọnụ ọgụgụ, usoro nha, octaves, ụda na semitones. Ị ghọtakwara usoro note-octave ma dị njikere ugbu a ịnwale ule na ihe ọmụmụ ahụ, nke anyị tinyere ajụjụ ndị kachasị mkpa site na echiche bara uru.

Nnwale nghọta nkuzi

Ọ bụrụ na ịchọrọ ịnwale ihe ọmụma gị na isiokwu nke nkuzi a, ị nwere ike ịme ule dị mkpirikpi nke nwere ọtụtụ ajụjụ. Naanị otu nhọrọ nwere ike ịdị mma maka ajụjụ ọ bụla. Mgbe ịhọrọchara otu n'ime nhọrọ, sistemụ na-akpaghị aka na-aga na ajụjụ na-esote. Isi ihe ị nwetara na-emetụta izi ezi nke azịza gị na oge etinyere n'ịfefe. Biko mara na ajụjụ ndị a dị iche iche oge ọ bụla, na nhọrọ ndị na-shuffled.

Ma ugbu a, anyị na-atụgharị na nyocha nke egwu egwu.