Komitas (Comitas) |

Komitas

Egwu Komitas na-atọ m ụtọ mgbe niile, ọ ga-adịkwa m mma. A. Khachaturyan

Onye na-ede egwú Armenia pụtara ìhè, onye na-agụ akụkọ akụkọ, onye na-agụ egwú, onye nduzi ukwe, onye nkụzi, onye egwu na ọha mmadụ, Komitas (ezigbo aha Soghomon Gevorkovich Soghomonyan) rụrụ ọrụ dị oke mkpa na nhazi na mmepe nke ụlọ akwụkwọ mba nke ndị na-ede egwú. Ahụmahụ ya nke ịsụgharị ọdịnala nke egwu ndị ọkachamara na Europe na mba, na karịsịa, ndokwa nke ọtụtụ ụda olu nke monodic (otu olu) egwu ndị Armenia, dị oké mkpa maka ọgbọ ndị na-esote nke ndị na-ede akwụkwọ Armenia. Komitas bụ onye nchoputa nke ethnography nke Armenian, bụ onye nyere onyinye bara uru na akụkọ ọdịnala nke mba - ọ chịkọtara akụkọ akụkọ kachasị baa ọgaranya nke ndị ọrụ ugbo Armenia na abụ Gusan oge ochie (nkà nke ndị na-agụ egwú na-agụ egwú). Nkà nke ọtụtụ akụkụ nke Komitas kpugheere ụwa ọgaranya niile nke omenala egwu ndị Armenia. Egwu ya na-amasị ịdị ọcha na ịdị ọcha dị ịtụnanya. Penetrating abụ olu ụtọ, aghụghọ refraction nke harmonic atụmatụ na agba nke mba folklore, nụchara anụcha udidi, izu okè nke ụdị bụ e ji mara ya style.

Komitas bụ onye dere ọnụ ọgụgụ dị nta nke ọrụ, gụnyere Liturgy ("Patarag"), piano miniatures, solo na choral nhazi nke ndị ọrụ ugbo na egwu obodo, ihe nkiri opera onye ọ bụla ("Anush", "Ndị nri nri", "Sasun". ndị dike"). N'ihi ikike egwu ya pụtara ìhè na olu dị ebube, nwa nwoke mbụ na-enweghị nna na 1881 debara aha ya dị ka onye gụsịrị akwụkwọ na Etchmiadzin Theological Academy. Ebe a na nkà ya pụtara ìhè n'ụzọ zuru ezu kpugheere: Komitas ọkọkpọhi maara nke European tiori music, na-ede ala ụka na ndiife songs, na-eme ka mbụ nnwale na choral (polyphonic) nhazi nke ndị ọrụ ugbo songs.

Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ agụmakwụkwọ na 1893, e buliri ya n'ọkwa nke hieromonk na nsọpụrụ nke onye na-abụ abụ Armenia pụtara ìhè nke narị afọ nke XNUMX. Aha ya bụ Komitas. N'oge na-adịghị anya, a họpụtara Komitas n'ebe ahụ dị ka onye nkụzi na-abụ abụ; n'otu aka ahụ, ọ na-eduzi ndị na-abụ abụ, na-ahazi otu egwu egwu nke ndị mmadụ.

N'afọ 1894-95. ihe ndekọ mbụ nke Komitas nke abụ ndị mmadụ na isiokwu bụ́ “abụ abụ nke chọọchị Armenia” pụtara na mbipụta. N'ịghọta ezughị oke nke ihe ọmụma egwu ya na nkà mmụta ihe ọmụma, na 1896 Komitas gara Berlin iji mezue agụmakwụkwọ ya. N'ime afọ atọ na ụlọ akwụkwọ nchekwa nzuzo nke R. Schmidt, ọ gụrụ akwụkwọ ọmụmụ ihe, mụtakwa ihe n'ịkpọ piano, ịbụ abụ na iduzi choral. Na mahadum, Komitas na-aga nkuzi na nkà ihe ọmụma, aesthetics, n'ozuzu akụkọ ihe mere eme na akụkọ ihe mere eme nke music. N'ezie, a na-elekwasị anya na ndụ egwu bara ọgaranya nke Berlin, bụ ebe ọ na-ege ntị na mmeghari na ihe nkiri nke egwu egwu egwu, yana opera. Mgbe ọ nọ na Berlin, ọ na-ekwu okwu ihu ọha gbasara egwu ndị Armenia na egwu ụka. Ikike nke Komitas dị ka onye nyocha folklorist-nyocha dị elu nke na International Musical Society na-ahọpụta ya dị ka onye otu ma bipụta ihe nke nkuzi ya.

Na 1899 Komitas laghachiri Etchmiadzin. Afọ nke ọrụ ya kacha amị mkpụrụ malitere n'akụkụ dị iche iche nke omenala egwu mba - sayensị, ethnographic, ihe okike, ime ihe, nkuzi. Ọ na-arụ ọrụ na isi "Ethnographic Collection", na-edekọ banyere 4000 Armenian, Kurdish, Persian na Turkish ụka na ụwa egwu, deciphering Armenian khaz (ndetu), na-amụ tiori nke ụdịdị, ndị mmadụ songs onwe ha. N'otu afọ ahụ, ọ na-emepụta ndokwa nke abụ maka ukwe na-enweghị nkwado, akara site na mmasị nka dị nro, gụnyere onye na-ede egwú na mmemme nke ihe nkiri ya. Egwu ndị a dị iche na njikọ ihe atụ na ụdị: ịhụnanya-abụ, ihe ọchị, ịgba egwu ("mmiri", "ije ije", "Wakked, sparkled"). Otu n'ime ha bụ monologues jọgburu onwe ya ("The Crane", "Abụ nke ndị na-enweghị ebe obibi"), ọrụ ("Lori Orovel", "Abụ nke Barn"), ihe osise omenala ("Ekele na Morning"), epic-heroic. ("Ndị Obi Ike nke Sipan") na eserese ala. ("Ọnwa dị nro") okirikiri.

N'afọ 1905-07. Komitas na-enye egwu egwu nke ukwuu, na-eduzi ndị ukwe, ma na-arụsi ọrụ ike na egwu na mgbasa ozi. Na 1905, ya na ndị otu ukwe o kere na Etchmiadzin, ọ gara n'oge ahụ center nke musical omenala Transcaucasia, Tiflis (Tbilisi), ebe o mere concerts na nkuzi na nnukwu ihe ịga nke ọma. Otu afọ mgbe e mesịrị, na December 1906, na Paris, na ya concerts na nkuzi, Komitas dọtara uche nke ama egwú, ndị nnọchiteanya nke ndị ọkà mmụta sayensị na nkà ụwa. Okwu ndị ahụ nwere mmetụta dị ukwuu. Uru nka nke mmegharị na ihe odide mbụ nke Komitas dị ịrịba ama nke na o nyere C. Debussy mgbakwasị ụkwụ na-ekwu, sị: "Ọ bụrụ na Komitas dere naanị "Antuni" ("Abụ nke enweghị ebe obibi." - DA), mgbe ahụ, nke a ga-ezuru. iwere ya dị ka onye na-ese ihe.” A na-ebipụta akụkọ Komitas ''Armenian Peasant Music'' na nchịkọta egwu nke ya deziri "Armenian Lyre" na Paris. Mgbe e mesịrị, ya concerts mere na Zurich, Geneva, Lausanne, Bern, Venice.

N'ịlaghachi na Etchmiadzin (1907), Komitas gara n'ihu na-arụ ọrụ multifaceted ya siri ike ruo afọ atọ. Atụmatụ maka ịmepụta opera "Anush" na-eto. N'otu oge ahụ, mmekọrịta dị n'etiti Komitas na ndị òtù ụka ya na-akawanye njọ. Mmepe iro n'akụkụ nke ndị ụkọchukwu mmeghachi omume, nghọta ha zuru oke banyere mkpa akụkọ ihe mere eme nke ọrụ ya, manyere onye na-ede egwú ịhapụ Etchmiadzin (1910) wee biri na Constantinople na olileanya nke ịmepụta ụlọ ọrụ Armenia n'ebe ahụ. Ọ bụ ezie na ọ naghị aghọta atụmatụ a, n'agbanyeghị Komitas na-etinye aka na nkuzi na ịrụ ọrụ n'otu ume ahụ - ọ na-eme ihe nkiri na obodo Turkey na Egypt, na-eme dị ka onye ndú nke ndị ukwe ọ na-ahazi na dịka onye na-agụ egwú. Ihe ndekọ gramophone nke Komitas na-abụ, nke emere n'ime afọ ndị a, na-enye echiche nke olu ya nke timbre baritone dị nro, ụdị abụ, nke na-egosi ụdị egwu a rụrụ n'ụzọ aghụghọ. N'ezie, ọ bụ onye malitere ụlọ akwụkwọ nke mba.

Dị ka ọ dị na mbụ, a na-akpọ Komitas ka ọ nye nkuzi na akụkọ na nnukwu ụlọ egwu egwu na Europe - Berlin, Leipzig, Paris. Akụkọ banyere egwu ndị Armenia, nke e mere na June 1914. na Paris na nzuko nke International Musical Society, mere, dị ka ya si kwuo, mmetụta dị ukwuu na ndị sonyere na forum.

Ihe omume okike nke Komitas kwụsịrị site na ihe omume dị egwu nke mgbukpọ - mgbuchapụ nke ndị Armenia, nke ndị ọchịchị Turkey haziri. N’April 11, 1915, mgbe a tụrụ ya mkpọrọ, a chụpụrụ ya na ìgwè ndị a ma ama bụ́ ndị Armenia n’akwụkwọ na nkà, n’ime ime obodo Turkey. Na arịrịọ nke ndị nwere mmetụta, Komitas eweghachiri na Constantinople. Otú ọ dị, ihe ọ hụrụ metụtara psyche nke ukwuu nke na na 1916 ọ gara n'ụlọ ọgwụ maka ndị isi mgbaka. Na 1919, e bugara Komitas na Paris, ebe ọ nwụrụ. E liri ozu onye na-ede egwú na Yerevan pantheon nke ndị ọkà mmụta sayensị na ndị na-ese ihe. Ọrụ nke Komitas abanyela na ego ọla edo nke omenala egwu Armenia. Onye na-ede uri Armenia pụtara ìhè bụ Yeghishe Charents kwuru nke ọma banyere njikọ ọbara ya na ndị ya:

Onye na-abụ abụ, ndị mmadụ na-eri gị nri, ị nara ya abụ, rọrọ nrọ ọṅụ, dị ka ya, nhụjuanya ya na nchegbu gị na-ekere òkè na akara gị - n'ihi na otú amamihe nke mmadụ, nyere gị site na nwa ọhụrụ ndị dị ọcha olumba.

D. Arutynov